Wierzyciele muszą sami egzekwować zaległe długi. Jeśli robi się to w sposób nienależyty lub nieskuteczny, powinno liczyć się z możliwością przedawnienia. Czasami też, to dłużnicy, działając z pełną premedytacją, uchylają się od spłaty powstałych zobowiązań, korzystając z luk prawnych i nieznajomości prawa przez wierzycieli. Jak zatem odzyskać swoje wierzytelności? W myśl definicji zawartej w art. 117 § 2 Kodeksu Cywilnego, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia, przy czym zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Kiedy przedawniają się długi? Główny czas, po którym odzyskanie długów staje się niemożliwa, to 10 lat, liczonych od dnia, w którym powstał obowiązek wykonalności. Jednak ze względu na różne rodzaje zobowiązań finansowych, czas przedawnienia roszczeń dla niektórych z nich został ustawowo skrócony do poniższych terminów:
  • dla roszczeń wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie uszkodzonych rzeczy, jak również dla roszczeń najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na użytkowane rzeczy, przedawnienie następuje po okresie 1 roku, licząc od dnia, w którym zwrócone zostały dane rzeczy
  • dla roszczeń z tytułu zawarcia umowy przedwstępnej, przedawnienie następuje w okresie jednego roku, licząc od dnia, kiedy miała zostać podpisana umowa właściwa
  • dla roszczeń związanych z prowadzeniem firmy i dla roszczeń okresowych, przedawnienie następuje po okresie trzech lat, licząc od dnia, w którym zobowiązanie stało się wymagalne
  • dla roszczeń z tytułu weksli, przedawnienie następuje po okresie trzech lat (dla wystawcy weksla własnego) i jednego roku (dla indosantów), licząc od dnia płatności lub od dnia protestu
  • dla roszczeń z tytułu umowy o dzieło, przedawnienie następuje po okresie dwóch lat, licząc od dnia, w którym nastąpiło oddanie dzieła, lub w którym powinno nastąpić oddanie działa
  • dla roszczeń właściciela firmy z tytułu powstałej sprzedaży, przedawnienie następuje po okresie dwóch lat, licząc od dnia, w którym zobowiązanie stało się wymagalne
  • dla roszczeń z tytułu umowy przewozu osób lub mienia, przedawnienie następuje po okresie jednego roku, licząc od dnia, w którym należność stała się wymagalne lub od dnia, w którym nastąpił lub miał nastąpić przewóz
Jeśli dłużnik, podczas rozprawy sądowej powoła się na przepis przedawniania roszczeń i udowodni, że ten termin minął, to zwrot wierzytelności będzie niemożliwy. Należy zatem rozpoczynać procesy sądowe wobec nieuczciwych kontrahentów już po upływie 6 miesięcy od terminu powstania długu. Zobacz też:
Rozliczanie delegacji Rozwiązanie umowy na czas określony Rozwiązanie umowy zlecenia