Dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą ważne jest prawidłowe określenie co jest przychodem z działalności oraz kiedy następuje moment powstania przychodu. Szczegóły dotyczące tego zagadnienia znajdziemy w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (UPDOF) w art. 14 ust. 1.
Przychód z działalności
Za przychód uznaje się kwoty należne, bez względu na to czy zostały faktycznie otrzymane (po odjęciu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont). Dla czynnych podatników VAT, za przychód uznaje się wartość sprzedanych towarów lub usług pomniejszoną o podatek VAT.
Przychodem z działalności gospodarczej są również m.in.:
- przychody z odpłatnego zbycia majątku
- nieodpłatne świadczenia na pokrycie kosztów lub zwrot wydatków
- dodatnie różnice kursowe
- otrzymane od kontrahenta kary umowne
- odsetki od zgromadzonych środków pieniężnych na firmowym rachunku bankowym
- wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań (z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy)
- wartość zwróconych wierzytelności
- przychody z odpłatnego zbycia wierzytelności
- wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125
- przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą
- otrzymane odszkodowania dotyczące składników majątku prowadzonej działalności
Moment powstania przychodu według UPDOF
Zgodnie z UPDOF za moment powstania przychodu uznaje się (z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h-1j i 1n-1p) dzień wykonania (całości bądź części) usługi, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, nie później niż dzień wystawienia faktury bądź uregulowania należności.
Jeżeli nabywca wraz z odbiorcą ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego zgodny z wystawioną fakturą lub umową-okres ten nie może być dłuższy niż rok. Dotyczy to m.in. dostaw usług energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego.
Dla przychodów działalności, których nie dotyczą wymienione wyżej zasady, uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
Zaliczki a moment powstania przychodu
W sytuacji gdy podatnik otrzyma zaliczkę na poczet przyszłych dostaw,to powstaje tylko i wyłącznie obowiązek podatkowy w VAT w dniu jej otrzymania. Na gruncie PIT, moment powstania przychodu nie przypada na dzień otrzymania zaliczki.
Inaczej sytuacja przedstawia się u podatników prowadzących ewidencję za pomocą kasy rejestrującej. W ich przypadku otrzymanie zaliczki na poczet przyszłych dostaw bądź usług, wykonanych w kolejnych okresach, uznaje się dzień pobrania wpłaty. Jeśli podatnicy Ci zgłosili wybór sposobu ustalania przychodu do 20 stycznia roku podatkowego. W przypadku podatników rozpoczynających wymienioną ewidencję w trakcie roku - do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej.
Moment powstania przychodu- przykłady
Przykład 1
Przedsiębiorca prowadzi sprzedaż internetową książek. Dnia 16 października wpłynęła płatność z góry za książkę X. Książka została wysłana do odbiorcy 17 października.
Za moment powstania przychodu uznaje się dzień zapłaty- 16 października.
Przykład 2
Podatnik zajmuje się wykonywaniem usług programistycznych. W dniu 15 marca zakończył usługę, 16 marca wystawił fakturę płatną w terminie 15 dni.
Za datę przychodu uznaje się 15 marca.
Przykład 3
Dnia 20 grudnia podatnik otrzymał zaliczkę na poczet przyszłej dostawy towaru w wysokości 100 zł. Wartość towaru wynosi 500 zł.
Za moment powstania przychodu uznaje się datę wydania towaru bądź wystawienia faktury końcowej, w zależności który termin nastąpił pierwszy. Zatem dzień otrzymania zaliczki nie ma wpływu na moment powstania przychodu.
Przykład 4
Przedsiębiorca prowadzi ewidencję za pomocą kasy fiskalnej (zgłosił do Urzędu Skarbowego jako sposób ujmowania zaliczki na kasie, w dniu jej otrzymania) oraz zajmuje się sprzedażą towarów. Dnia 12 października otrzymał zaliczkę w wysokości 1500 zł, wartość zamówionego towaru wynosi 5000 zł.
Za moment powstania przychodu w wysokości 1500 zł uznaje się 12 października. Natomiast pozostała część wartości w dacie wydania towaru lub udokumentowanej paragonem kolejnej zaliczki/dokonania sprzedaży.
Przykład 5
Firma X zajmuje się wykonywaniem usług telekomunikacyjnych. Z klientem rozlicza się na zasadzie kwartalnego rozliczenia międzyokresowego. Dnia 5 lutego firma wystawiła fakturę za I kwartał płatną do 11 marca. Kiedy nastąpi moment powstania przychodu?
Za dzień powstania przychodu uznaje się 31 marca-ostatni dzień kwartalnego okresu rozliczeniowego.
Przykład 6
Przedsiębiorca fakturę za usługi z maja wystawił 10 czerwca. W umowie zawartej z klientem okresem rozliczeniowym jest miesiąc. Faktura płatna do 20 czerwca.
Za moment powstania przychodu uznaje się 31 maja-ostatni dzień miesięcznego okresu rozliczeniowego.
